dinsdag 11 december 2012

Jens Christian Grøndahl

Før vi siger farvel, heet de nieuwe roman van Grøndahl, die inmiddels ook in het Nederlands is verschenen. Het afscheid waar het om gaat is een dubbel afscheid: van een geliefde, en van het leven. Ik lees Grøndahl heel graag omdat hij in zijn verhalen altijd de grens naar het zuiden over gaat. Het in zichzelf gekeerde 'lille Danmark' wordt bij Grøndahl een springplank voor een weids perspectief en dat doet hij zonder het oer-Deense los te laten. Als lezer met een dubbele identiteit - Deens en Nederlands - voel ik me thuis in zijn culturele ruimte. Zijn hoofdpersoon Barbara is een donkere, Indiase vrouw, opgegroeid in Vestjylland, in een dorp dat zo het mijne had kunnen zijn. Haar eerste vriend Elias is Grønlænder - en een zijtak van onze familie, ontsproten in de 20-er jaren van de vorige eeuw, is Groenlands. Het is wonderlijk hoe alleen door de afstamming van personages een voedingsbodem voor tientallen associaties is geschapen. Een diepte waarin ik me thuis voel, net als in de beschrijvingen van de waaierige, verlaten dorpsstraten met hun kwijnende winkels en de ene 'Brugsen'. De uitgestorven 'gågade' als zaterdagmiddag om 13.00 alles sloot. De zolder van het grote huis aan de rand van het dorp, waar stapels Familiejournal, Alt for damerne, en Tidens kvinder lagen te wachten op regenachtige middagen. O, de weldadige verveling van mijn kindertijd!
Gelukkig hoefde ik niet volwassen te worden in dat dorp in Vestjylland, gelukkig kon ik naar het Montessori Lyceum in Amsterdam. Gelukkig heeft Grøndahl veel buitenlandse vrienden, waarvan onze essayist Michael Zeeman er een was. Het hele boek ademt weg! weg! van thuis en weg! uit de benauwende leegte. Naar Moskou, naar Moskou.... nee, naar Athene, waar een al net zo onthechte Franse vriendin haar appartement ter beschikking stelt van de scheidende geliefden...

Geen opmerkingen: